राष्ट्रीय महामार्गांसाठी सुविधा : प्रवास अधिक स्वस्त, जलद; कार, जीप, व्हॅनसाठी मिळणार सुविधा, २०० वेळा करता येणार वापर पास कुठे मिळेल, आधीच्या फास्टॅगचे काय? वार्षिक पासविषयी तुमच्या मनातील प्रश्नांची उत्तरे…
कार, जीप आणि व्हॅन यांसारख्या बिगरव्यावसायिक वाहनांसाठी ३ हजार रुपयांत फास्टॅग आधारित वार्षिक टोल पास देण्याची घोषणा केंद्रीय रस्ते वाहतूक व महामार्गमंत्री नितीन गडकरी यांनी बुधवारी केली. या पासद्वारे राष्ट्रीय महामार्गावरून संपूर्ण देशात प्रवास करता येऊ शकेल. तीन हजार रूपये खर्च करून ७ हजार रूपयाचा टोल वाचविता येईल अशी योजना गडकरी यांनी आणली आहे. १५ ऑगस्टपासून हा पास सुरू होईल. याची मुदत १ वर्ष किंवा २०० खेपा यांपैकी जे आधी पूर्ण होईल, तेवढी असेल. या पासमुळे राष्ट्रीय महामार्गावर केवळ १५ रुपये एवढाच टोलखर्च सामान्यांना येईल.
गेल्या काही दिवसांपासून टोलवरून लोकांमध्ये बराच वाद झाला. सरकारने घेतलेला निर्णय खूप मोठा आहे. पुराव्यांच्या आधारे जनतेला दिलासा देणार आहे. ज्यामध्ये पास एका वर्षासाठी ₹३००० मध्ये आहे. जर ते टोलवर भरले तर त्याची किंमत असेल किमान १०,००० रुपये टोल ते द्यावे लागले. ते फक्त ₹३००० मध्ये असेल. आणि याची वैधता एका वर्षात २०० आहे. तो पार करू शकेल असा प्रवास. यासोबतच एक ट्रिप म्हणजे एक टोल ओलांडणे. त्याचे फायदा असा होईल की २०० फेऱ्या म्हणजेच २०० एक टोल क्रॉसिंग आणि एक टोल क्रॉसिंग असेल सरासरी किंमत फक्त ₹१५ असेल.
काही ठिकाणे पण जर ते ₹८०, ₹५०, ₹१०० असेल तर ते फक्त ते ₹१५ होईल. आणि समजा तुम्ही एका टोलवर तुम्ही ₹५० दिले तरी टोल ओलांडण्यासाठी तुम्हाला ₹२०० द्यावे लागतील. त्याची किंमत १०,००० रुपये असेल. त्या बदल्यात तुम्हाला हा पास फक्त ₹३००० वार्षिक मध्ये मिळेल. पास झालात तर तुम्ही दरवर्षी ₹७,००० वाचवाल. आणि आता आपण आणत असलेल्या प्रणालीनंतर, टोल जणू काही मला त्या भागात थांबावे लागले. तुम्हाला त्याची गरज भासणार नाही आणि ते नक्कीच लागेल या योजनेतून जनतेला दिलासा मिळेल. ते ही योजना फक्त राष्ट्रीय महामार्गांसाठी आहे कारण तो आमचा हक्क आहे. उर्वरित रस्ते कोणत्या राज्यात आहेत. ज्यापैकी ते त्याला लागू आहे प्रश्नच नाही. मी पुन्हा एकदा मी तुम्हाला खात्री देतो की हे अगदी बरोबर आहे मोठा दिलासा मिळेल आणि ही योजना १५ ऑगस्टपासून उपलब्ध होईल संपूर्ण भारतात सुरू होईल आणि कोणत्या निश्चित ठिकाणी तुम्हाला होत असलेला त्रास आता कमी होईल असे दिसते.
वार्षिक पास कुठे खरेदी करू शकतो?
राजमार्ग यात्रा मोबाइल अॅप आणि एनएचएआयच्या अधिकृत वेबसाइटवर.तो पास लोकांना ऑनलाईनच काढता यावा यासाठी सरकारकडून एक यंत्रणा चालू केली जाणार आहे या पाससाठी अर्ज करायचा असेल तर राजमार्ग यात्रा ॲप एनएच एआय मिनिस्ट्री ऑफ रोड ट्रान्सपोर्ट अँड हायवेज च्या वेबसाईटवर सुद्धा हा पास काढण्यासाठीची लिंक लवकरच उपलब्ध होणार आहे. त्यामुळे तुम्ही तिथे जाऊन आपली माहिती भरून 3000 रुपये भरून तुमचा हा पास काढू शकताय.
वार्षिक पास कसा चालू होईल ?
फास्टॅग आणि संबंधित वाहनाची पात्रता तपासल्यानंतर सक्रिय केला जाईल. यानंतर वापरकर्त्याला राजमार्ग यात्रा अॅप किंवा एनएचएआय वेबसाइटवर ३ हजार रुपये ऑनलाईन पेमेंट करावा लागेल. त्यानंतर पास सुरू होईल.
माझ्‌याकडे आधीपासून फास्टॅग असल्यास, नवीन घ्यावा लागेल का?
नाही. सध्याच्या फास्टॅगवरच पास मिळेल.आता हा पास काढायचा म्हणजे तुम्हाला नवीन फास्ट ट्रॅक घ्यावा लागेल का असं नाहीय तुमचा जो काही जुनाच फास्ट ट्रॅक असेल त्यावरच या पासचे फायदे तुम्हाला मिळणार आहेत. यासाठी पात्रता म्हणजे तुमचं जे काही वाहन असेल ते बिगर व्यावसायिक वाहन असले पाहिजे म्हणजे ते स्वतःच वाहन असलं पाहिजे. जर तुम्ही व्यवसायासाठी तुमच्या वाहनाचा वापर करत असाल व्यावसायिक वाहन असेल तर अशा गाड्यांना या योजनेमधून वगळण्यात आला आहे.
हा पास कोणत्या टोलवर चालेल?
फक्त राष्ट्रीय महामार्ग आणि राष्ट्रीय द्रुतगतीमार्गावरील टोल नाक्यांवर लागू होतो. राज्य महामार्ग किंवा स्थानिक स्वराज्य संस्थांद्वारे चालवले जाणारे टोल नाके यावर पास लागू होणार नाही. अशा ठिकाणी फास्टॅग नियमित टोलप्रमाणेच असेल.संपूर्ण भारत देशामध्ये फक्त नॅशनल हायवेजवर ही स्कीम लागू होणार आहे. जर तुम्ही राज्य महामार्ग ने प्रवास करत असाल या रस्त्यांवर ती योजना लागू होणार नाही. त्याच्यासाठी जो काही टोल असेल तो तुम्हाला द्यावाच लागणार आहे.
पास सर्व वाहनांसाठी आहे का?
नाही. हा पास फक्त खासगी, बिगरव्यावसायिक कार/जीप/व्हॅन यांच्यासाठी आहे. व्यावसायिक वाहनात वापर झाल्यास पास त्वरित निष्क्रिय केला जाईल.
मी हा पास दुसऱ्या वाहनावर वापरू शकतो का?
नाही. या पासचे हस्तांतर करता येणार नाही. केवळ संबंधित फास्टॅग असलेल्या नोंदणीकृत वाहनावरच वैध आहे.
फास्टॅग गाडीच्या समोरील काचेला लावणे आवश्यक आहे का?
होय. काचेला योग्यरित्या लावलेल्या फास्टॅगवरच पास सक्रिय केला जाईल.
जर माझा फास्टॅग फक्त चेसिस नंबरवर नोंदणीकृत असेल तर काय?
नंबरवर नोंदणीकृत असेल तर काय? तर पास मिळणार नाही. पाससाठी वैध वाहन नोंदणी क्रमांक आवश्यक आहे.
२०० टोल कसे मोजणार?
पॉइंट-आधारित टोल नाके : एका टोल नाक्यावरून गेले की एक प्रवास मानला जाईल. पुढे-पाठीमागे (राउंड ट्रिप) केल्यास दोन प्रवास समजले जातील. क्लोज्ड टोलिंग प्रणाली : एक प्रवेश व एक निर्गम (एंट्री एक्झिट) म्हणजे एक प्रवास मानला जाईल.
पासबाबत एसएमएस येईल का?
होय. पास सक्रिय करताना नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकावर एसएमएस येईल.
वर्ष संपण्याआधी २०० टोल झाल्यास ?
वर्ष संपण्याआधी २०० टोल झाल्यानंतर पुन्हा २०० टोलसाठी किंवा वर्षभरासाठी पास खरेदी करू शकता.एका नाक्यावर सरासरी ५० रुपये द्यावे लागत असतील आणि २०० वेळा टोल भरावा लागला तर त्याची किंमत १०,००० रुपये होते. आता यातील वर्षाकाठी सात हजार रुपयाची बचत होईल.
पासचा काय फायदा होणार?
200 वेळा प्रवास करता येईल देशभरातील राष्ट्रीय महामार्गांवरील टोल प्लाझावर हा पास चालणार तुम्हाला पास घेऊनही जादाचे पैसे फास्ट ट्रॅक मध्ये ठेवावे लागणार आहे. या वार्षिक पासामुळे प्रवासाचा स्पीड वाढेल असा तज्ञांचा अंदाज आहे. पासामुळे टोल प्लाझावरील गर्दी कमी होण्यास मदत खाजगी वाहन महामार्गावर जलद धावू शकतील. वाहतूक कोंडीतून सुटका होऊ शकते. टोल प्लाझावरील वाद कमी होण्यासही मदत होईल. सर्व काही डिजिटल झालं तर लोकांचा सुद्धा फायदाच आहे. फास्ट ट्रॅक पासामुळे प्रवास आणखी सुखकर होणार, ना फास्टट्रॅक रिचार्जची कटकट ना टोलचा झोल
स्टेट हायवे, समृद्धी महामार्ग, मुंबई-पुणे एक्स्प्रेस-वे येथे हा वार्षिक पास चालेल का?
नाही. दोन्ही मार्ग राष्ट्रीय महामार्ग नाहीत. त्यामुळे तिथे हा पास चालणार नाही. पण जुना मुंबई-पुणे हाय-वे हा राष्ट्रीय महामार्ग आहे. तिथे हा पास चालेल. स्टेट हाय-वेवर हा पास चालणार नाही.
टोल नाक्यावर अनेकदा वाहनांच्या लांबच लांब रांगा लागतात रांगांमध्ये वाहन चालकांचे अनेक तास खर्ची पडतात मात्र वार्षिक पासमुळे त्रास कमी होईल असा दावा गडकरींनी केलाय.नितीन गडकरी, केंद्रीय रस्ते वाहतूक व महामार्गमंत्री
