राज्यात आणखी किती दिवस पाऊस असणार? हवामान खातं आणि तंत्रज्ञानाचा अंदाज काय?

मराठवाडा दुष्काळी पट्टा म्हणून चिकटलेली ओळख इथल्या लोकांनी पाण्याच अक्षरशः दुर्भिक्ष पाहिलं पण सध्या याच मराठवाड्यातले शेतकरी मागणी करतायत ओला दुष्काळ जाहीर करा सध्या याच मराठवाड्यात जिथं नजर जाईल तिथं फक्त पाणी आहे कुठे माणसं घराच्या छतावर बसून जीव वाचवतायत तर कुठं माणसं घरातून रस्त्यावर पोहत येतायत एकट्या मराठवाड्यात पावसामुळे आठ जणांचा जीव गेलाय सोलापूरमध्ये ठीक ठिकाणी पूरस्थिती आहे विदर्भात सुद्धा प्रचंड पाऊस कोसळतोय तर उत्तर महाराष्ट्रात सुद्धा परिस्थिती गंभीर आहे पिकं आडवी झाली आहेत रेस्क्यू साठी हेलिकॉप्टर्स आली आहेत ड्रोन मधून जे दृश्य दिसतायत त्यात समजतय सगळं गावच्या गाव पाण्याच्या वेड्यात आहे पण मराठवाड्यात आजूबाजूच्या भागात आणि एकूणच महाराष्ट्रात एवढा पाऊस का पडतोय पावसाचे अलर्ट नेमके काय आहेत पावसाच्या अंदाजाबद्दल तज्ञ नेमकं काय सांगतायत पाहूयात…

सगळ्यात आधी बघूयात मागच्या दोन दिवसात नेमका किती पाऊस पडला तर 24 सप्टेंबरच्या सकाळच्या अपडेट्स नुसार बीड जिल्ह्यात मागच्या तीन दिवसांपासून मुसळदार पाऊस कोसळत असून एकूण 59 महसूल मंडळांमध्ये अतिवृष्टीची नोंद झाली आहे. थेरला मंडळात 158.3 तर रायमोह मंडळात 122 मिलमीटर पाऊस पडला अनेक गावांना पुराचा वेढा पडला आहे परळी तालुक्यातल्या पोहनेर दिग्रस बोरखेड तेलसुक ममदापूर या गावांचा संपर्क पाण्याच्या वेढ्यामुळे तुटला आहे बीड जिल्ह्यातल्या सिंदफणा डोमरी, मांजरा या नद्यांना पूर आला असून माजलगाव धरणाचे 11 दरवाजे उघडून 95608 कसेक विसर्ग सुरू आहे बीड जिल्ह्याची पावसाची वार्षिक सरासरी 566.1 मिलमीटर असून आत्तापर्यंत 779.2 2 मिलमीटर पाऊस झालाय.

भीषण पावसामुळे शेतकऱ्यांचे नुकसान:

या भीषण पावसामुळे 75,000 शेतकऱ्यांच्या 78,450 हेक्टर वरच्या पिकांना फटका बसला आहे. तर धाराशीव जिल्ह्यात दोन दिवसांपासून मुसळदार पाऊस सुरू असून एकूण 22 महसूल मंडळात अतिवृष्टीची नोंद झाली. परांडा आणि भूम तालुक्यात निर्माण झालेली पूरस्थिती अजूनही कायम आहे. पूरग्रस्त भागात लष्कर, एनडीआरएफ आणि एसडीआरएफ ची पदक दाखल झाली आहेत. धाराशिव मधल्याही अनेक गावांचा संपर्क तुटला असून पावसामुळे 92 गावातल्या 62,989 हेक्टर क्षेत्रातल्या पिकांच नुकसान झाल आहे. लातूरमध्ये प्रचंड पाऊस सुरू असून मांजरा, तेरणा, रेणा, तावरजा नद्यांना पूर आला आहे. परभणीत, गोदावरी, दुधना आणि पूर्णा या तीन नद्यांना पूर आल्याने सतर्कतेचा इशारा देण्यात आला आहे.

महाराष्ट्रात सतर्कतेचा इशारा:

सोलापूरमध्ये 110 गावांमध्ये पुराच पाणी शिरल आहे. तिथेही उच्च पातळीवर रेस्क्यू ऑपरेशन सुरू आहेत. पिकांच मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाल आहे. सीना नदीला महापूर आल्यान सोलापूर मधली परिस्थिती गंभीर बनली असून ही पूरस्थिती बुधवारपर्यंत तरी कायम राहणार आहे. तर मध्य महाराष्ट्रात नगर, नाशिक, सातारा सोलापूर जिल्ह्यातल्या 73 मंडळात अतिवृष्टी झाली आहे. धुळे, नंदुरबार, जळगाव जिल्ह्यात 25 मंडळात अतिवृष्टीची नोंद झाली आहे. मागच्या दोन ते तीन दिवसांपासून प्रचंड पाऊस सुरू आहे पण महत्त्वाचा प्रश्न म्हणजे पावसाचे अलर्ट नेमके आहेत काय तर 24 तारखेला महाराष्ट्रात वाशिम, अकोला अमरावती, वर्धा सोडून सगळ्या जिल्ह्यांना पावसाचा येलो अलर्ट देण्यात आला होता. मराठवाडा मध्य महाराष्ट्र आणि विदर्भाच्या काही भागात विजांच्या कडकडाटासह पावसाचा इशारा देण्यात आलाय.

तर 25 सप्टेंबरला मुंबईला विजांच्या कडकडाटासह वादळी पावसाचा इशारा देण्यात आला होता. मराठवाडा मध्य महाराष्ट्र आणि विदर्भाला येल्लो अलर्ट देण्यात आला आहे. 26 सप्टेंबरला उत्तर महाराष्ट्र आणि मराठवाड्याचा काही भाग यांना ग्रीन अलर्ट असला तरी मध्य महाराष्ट्र कोकण किनारपट्टी आणि पश्चिम महाराष्ट्राला पावसाचा ऑरेंज अलर्ट देण्यात आला आहे.

27 सप्टेंबरला मराठवाडा, मध्य महाराष्ट्र आणि कोकण किनारपट्टीला ऑरेंज अलर्ट आहे. तर मराठवाडा आणि विदर्भाला पावसाचा येल्लो अलर्ट देण्यात आला आहे. 28 सप्टेंबरला विदर्भ वगळता सगळ्या महाराष्ट्राला येल्लो अलर्ट दिला आहे. म्हणजेच पुढचे काही दिवस राज्यात मुसळधार पाऊस सुरूच राहणार असून 25 तारखेनंतर या पावसाची तीव्रता वाढण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.

महाराष्ट्रात सध्या एवढा पाऊस का पडतोय?

आता यात आणखी एक प्रश्न म्हणजे महाराष्ट्रात सध्या एवढा पाऊस का पडतोय तर बंगालच्या उपसागरात दोन कमी दाबाची क्षेत्र निर्माण झाली आहेत आणि त्याचा परिणाम म्हणून महाराष्ट्रात विदर्भ, मराठवाडा, मध्य महाराष्ट्र आणि खानदेशात तुफान पाऊस कोसळतोय यात महत्त्वाचा मुद्दा आहे चक्रीवादळाचा सध्या जगभरात सुपर टायफून रागासा हे चक्रीवादळ चर्चेत आहे.

मागच्या काही वर्षातल सगळ्यात शक्तिशाली चक्रीवादळ म्हणून या चक्रीवादळाकडे पाहिलं जातय सध्या हे चक्रीवादळ फिलिपीन्सला धडकल असून त्याचा भारताला धडकण्याचा थेट धोका नसला तर या चक्री वादळामुळे बंगाळच्या उपसागरात आणखी एक कमी दाबाच क्षेत्र तयार होऊ शकतं त्याचा फटका निश्चितच महाराष्ट्राला बसू शकतो. बंगालच्या उपसागरात निर्माण होणाऱ्या सायक्लोनिक सर्क्युलेशन्स मुळे महाराष्ट्रात सातत्याने मुसळदार पाऊस पडतोय जो पुढचे काही दिवस असाच पडण्याची शक्यता वर्तवण्यात येतीय.

अशाच पावसाविषयी तज्ञांचे अंदाज काय?

आता असा पाऊस नेमका किती दिवस पडण्याची शक्यता आहे याबद्दल तज्ञांचे अंदाज काय आहेत तर पुणे हवामान विभागाचे माजी प्रमुख आणि हवामान तज्ञ के एस होसाळेकर यांच्या अंदाजान नुसार 26 सप्टेंबर पासून राज्यात मुसळधार ते अतिमुसळदार स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. वीज पडण्याचाही धोका असल्यानं सतर्क राहणं गरजेच आहे. सोबतच 27 ते 30 सप्टेंबरच्या दरम्यान महाराष्ट्र आणि आसपासच्या भागातही मुसळदार ते अतिमुसळदार पावसाचा इशारा देण्यात आला आहे. हवामान तज्ञांच्या अंदाजानुसार राज्यात 26 सप्टेंबर पासून कमी दाबाच्या पट्ट्याचा प्रभाव वाढणार आहे ज्यामुळे मराठवाड्याचा पूर्व आणि दक्षिणेचा भाग आणि विदर्भात पावसाची तीव्रता वाढण्याची शक्यता आहे.

27 ते 29 सप्टेंबर दरम्यान मध्य महाराष्ट्र आणि कोकण या भागात सुद्धा मुसळदार पाऊस पडण्याचा अंदाज वर्तवला जात आहे. थोडक्यात हवामान विभाग आणि हवामान तज्ञ यांनी 30 सप्टेंबर पर्यंत महाराष्ट्रात पाऊस असेल. त्यातही पुढच्या काही दिवसात विदर्भ आणि मराठवाडा इथली पावसाची तीव्रता आणखी वाढेल असा अंदाज वर्तवला आहे.

हवामान तज्ञ पंजाबराव डक यांचा अंदाज:

पाऊस आणखी किती दिवस असेल आणि कशा स्वरूपाचा असेल याबाबत हवामान तज्ञ पंजाबराव डक यांनीही अंदाज वर्तवला आहे. त्यांच्या अंदाजानुसार राज्यात 29 सप्टेंबर पर्यंत पावसाचा जोर वाढणार आहे. बंगालच्या उपसागरात तयार होणारी नवीन दाबाची प्रणाली डिप्रेशनमध्ये रूपांतरित होण्याची शक्यता असून त्यामुळे नवरात्राच्या सुरुवातीच्या दिवसात मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्रात मुसळदार पाऊस पडणार आहे.

24 सप्टेंबरला पावसाचा जोर काहीसा कमी होऊन पूर्व विदर्भात मध्यम पाऊस झाला. 24 आणि 25 सप्टेंबरला दिवसा ऊन आणि रात्री पाऊस अशी स्थिती मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्रात होती. 25 आणि 26 सप्टेंबरला पावसाचा जोर काहीसा कमी असू शकतो पण त्यानंतर 27 सप्टेंबर पासून पुन्हा पावसाला सुरुवात होईल हा पाऊस 30 सप्टेंबर पर्यंत राहील त्यानंतर 1 ऑक्टोबर पासून हवामान कोरड राहील शेतकऱ्यांना एक ते 10 ऑक्टोबर हे दिवस हार्वेस्टिंग साठी अनुकूल असतील पण पूरस्थितीचा धोका असल्यानं हवामान विभागाच्या इशाऱ्यांकडे लक्ष देऊन सतर्क राहणं गरजेच आहे असं आवाहनही पंजाबराव डक यांनी केला आहे.

शेतकऱ्यांची ओला दुष्काळ जाहीर करावा अशी मागणी:

मागच्या दोन ते तीन दिवसात झालेल्या मुसळदार पावसानंतर आणि शेतकऱ्यांच्या प्रचंड नुकसान नंतर आता राज्यात मंत्र्यांनी अतिवृष्टी दौऱ्या आणि पाहणी सुरू केली आहे. राज्याचे मुख्यमंत्री दोन्ही उपमुख्यमंत्री त्या त्या जिल्ह्यांचे पालकमंत्री आणि मंत्री हे पूरग्रस्त भागांच्या दौऱ्यावर आहेत. शेतकऱ्यांकडून ओला दुष्काळ जाहीर करण्यात यावा अशी मागणी केली जात आहे.

तर सरकारकडून अद्याप तरी पंचनामे करून नुकसान भरपाई देण्यात येईल असं सांगण्यात आलय. अजूनही बऱ्याच ठिकाणचे पंचनामे बाकी असल्यानं शेतकरी अजूनही मदतीच्या प्रतीक्षेत आहेत. त्यामुळे आता येणाऱ्या काही दिवसात पावसाचा जोर कायम राहणार का? सुपर टायफून रागासा चक्री वादळाचा परिणाम आणखी एक कमी दाबाच क्षेत्र तयार करण्यात होणार का आणि पावसाचा जोर वाढणार की ओसरणार याकडे फक्त बळीराजाच नाही तर सगळ्या महाराष्ट्राचे लक्ष लागलेल आहे.