झिका व्हायरस : लक्षणे आणि काळजी

झिका व्हायरस: लक्षणे आणि काळजी

• झिका व्हायरस : zika virus काय आहे?

         झिका व्हायरस एक विषाणू आहे जो मुख्यतः एडिस इजिप्ती या जातीच्या डासांच्या चाव्यामुळे पसरतो. या व्हायरसची लागण झाल्यानंतर सामान्यतः सौम्य लक्षणे दिसतात, परंतु काही प्रसंगी गंभीर परिणाम देखील होऊ शकतात, विशेषत: गर्भवती महिलांमध्ये.

• zika virus लक्षणे:

         झिका व्हायरसची लक्षणे सामान्यतः सौम्य आणि स्वतःच बरी होणारी असतात. ती सामान्यतः व्हायरसच्या संपर्कानंतर २ ते ७ दिवसांमध्ये दिसू लागतात. यामध्ये खालील लक्षणे समाविष्ट होतात:

1. ताप – सौम्य ताप येऊ शकतो.
2. पुरळ – अंगावर लालसर पुरळ येऊ शकते.
3. डोळ्यांची जळजळ – डोळ्यांमध्ये लालसरपणा येऊन जळजळ होऊ शकते.
4. सांधेदुखी – सांधे दुखण्याची समस्या उद्भवू शकते.
5. डोकेदुखी – हलकी डोकेदुखी होऊ शकते.
6. थकवा – शारीरिक थकवा जाणवू शकतो.

  • झिका व्हायरसची लागण झाल्यास होणारे गंभीर परिणाम:

1. गर्भवती महिलांमध्ये परिणाम – झिका व्हायरस गर्भवती महिलांच्या शरीरात गेल्यास गर्भातील बाळावर परिणाम होऊ शकतो. यामुळे मायक्रोसेफली (डोके लहान असणे) आणि इतर गंभीर न्यूरोलॉजिकल विकार होऊ शकतात.
2. गिलियन-बॅरे सिंड्रोम – काही प्रकरणांमध्ये, झिका व्हायरसची लागण झाल्यामुळे गिलियन-बॅरे सिंड्रोम नावाचा दुर्मिळ आजार होऊ शकतो. यात शरीराच्या प्रतिकारशक्तीमुळे स्नायूंमध्ये कमजोरी येते.

• झिका व्हायरसपासून बचावासाठी उपाय:

1. डासांचा प्रतिबंध – डासांच्या चाव्यापासून वाचण्यासाठी खालील उपाय करा:
   – डास निरोधक लोशन किंवा स्प्रे वापरा.
   – पूर्ण बाह्यांचे कपडे घाला.
   – घरामध्ये जाळी लावा.
   – डासांच्या उत्पत्तीला प्रतिबंध करण्यासाठी उघड्या जागांमध्ये पाणी साचू देऊ नका.
2. सुरक्षित प्रवास – झिका व्हायरस प्रभावित भागांमध्ये प्रवास करताना सावधगिरी बाळगा. विशेषत: गर्भवती महिलांनी अशा ठिकाणी प्रवास टाळावा.
3. वैद्यकीय सल्ला घ्या – जर आपल्याला झिका व्हायरसची लागण झाल्याचे शंका असेल तर त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

• झिका व्हायरसची लागण झाल्यास काय करावे?

1. आराम करा – शरीराला पुरेसा विश्रांती द्या.
2. पाणी प्या – शरीरात निर्जलीकरण होऊ नये यासाठी भरपूर पाणी प्या.
3. ताप आणि दुखणे नियंत्रित करा – डॉक्टरांच्या सल्ल्याने आवश्यक औषधे घ्या.
4. डॉक्टरांचा सल्ला घ्या – कोणत्याही शारीरिक समस्येच्या बाबतीत त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

          झिका व्हायरसची लागण बहुतेक प्रकरणांमध्ये सौम्य असते, परंतु गर्भवती महिलांसाठी ती गंभीर असू शकते. त्यामुळे योग्य ती काळजी घेणे आणि उपाययोजना करणे अत्यावश्यक आहे.


FAQ : झिका व्हायरस विषयी नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न –

प्रश्न 1: झिका व्हायरस काय आहे?
उत्तर: झिका व्हायरस एक विषाणू आहे जो मुख्यतः एडिस इजिप्ती डासांच्या चाव्यामुळे पसरतो. हा व्हायरस सौम्य लक्षणांपासून गंभीर परिणामांपर्यंत प्रभाव करू शकतो.

प्रश्न 2: झिका व्हायरसची लागण कशी होते?
उत्तर: झिका व्हायरस मुख्यतः डासांच्या चाव्यामुळे पसरतो. तसेच, संक्रमित व्यक्तीच्या रक्त, लाळ, आणि लैंगिक संपर्काद्वारेही हा व्हायरस पसरू शकतो.

प्रश्न 3: झिका व्हायरसची प्रमुख लक्षणे कोणती आहेत?
उत्तर:
1. सौम्य ताप
2. अंगावर लालसर पुरळ
3. डोळ्यांची जळजळ आणि लालसरपणा
4. सांधेदुखी
5. सिरदुखी
6. थकवा

प्रश्न 4: झिका व्हायरसची लागण झाल्यास काय करावे?
उत्तर:
1. पुरेशी विश्रांती घ्या.
2. भरपूर पाणी प्या.
3. ताप आणि दुखणे नियंत्रित करण्यासाठी डॉक्टरांच्या सल्ल्याने औषधे घ्या.
4. कोणत्याही शंका असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

प्रश्न 5: गर्भवती महिलांसाठी झिका व्हायरस किती धोकादायक आहे?
उत्तर: गर्भवती महिलांच्या झिका व्हायरसची लागण झाल्यास गर्भातील बाळावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात, ज्यामध्ये मायक्रोसेफली आणि इतर न्यूरोलॉजिकल विकारांचा समावेश आहे.

प्रश्न 6: झिका व्हायरसपासून कसे बचावावे?
उत्तर:
1. डास निरोधक उपाय वापरा.
2. पूर्ण बाह्यांचे कपडे घाला.
3. घरामध्ये डासांची जाळी लावा.
4. डासांच्या उत्पत्तीला प्रतिबंध करण्यासाठी उघड्या जागांमध्ये पाणी साचू देऊ नका.
5. झिका प्रभावित भागांमध्ये प्रवास करताना सावधगिरी बाळगा.

प्रश्न 7: झिका व्हायरसची लस उपलब्ध आहे का?
उत्तर: सध्या झिका व्हायरसची लस व्यापक प्रमाणात उपलब्ध नाही. त्यामुळे प्रतिबंधात्मक उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.

प्रश्न 8: झिका व्हायरसची तपासणी कशी होते?
उत्तर: झिका व्हायरसची तपासणी रक्‍त, लघवी किंवा इतर शारीरिक द्रवांचे नमुने घेऊन केली जाते. ही तपासणी योग्य प्रयोगशाळेत केली जाते.

प्रश्न 9: झिका व्हायरसची लागण झाल्यास काय खावे?
उत्तर: शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी संतुलित आहार घ्या, ज्यामध्ये फळे, भाज्या, प्रथिने आणि पुरेसे पाणी असावे.

प्रश्न 10: झिका व्हायरसची लक्षणे किती काळ टिकतात?
उत्तर: झिका व्हायरसची लक्षणे सामान्यतः २ ते ७ दिवसांपर्यंत टिकतात आणि स्वतःच बरी होतात. काही प्रकरणांमध्ये लक्षणे अधिक काळ राहू शकतात.